เรสเวอราทรอลเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประสิทธิภาพ ที่มีประโยชน์ต่อร่างกายหลายอย่าง โดยเฉพาะในการป้องกันหัวใจ, สมองและอื่นๆ
เรสเวอราทรอล (Resveratrol) คืออะไร?
เรสเวอราทรอล (Resveratrol) เป็นสารในกลุ่มโพลีฟีนอล ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประสิทธิภาพสูงตามธรรมชาติ แม้ว่าจะพบได้ใน ถั่วลิสง บลูเบอร์รี่ และแครนเบอร์รี่ แต่ก็พบได้มากที่สุดในผิวเปลือกขององุ่น และในน้ำองุ่นธรรมชาติ และไวน์แดง
ไวน์แดงจะใช้ผิวเปลือกองุ่นในการหมัก ดังนั้นจึงมีสารเรสเวอราทรอลในปริมาณสูง ไวน์ขาวมีเรสเวอราทรอลอยู่บ้าง แต่ไวน์แดงมีเรสเวอราทรอลมากกว่าไวน์ขาว 3 ถึง 10 เท่า และจากการวิเคราะห์หาปริมาณสารเรสเวอราทรอลในไวน์แดง พบว่ามี trans-resveratrol เฉลี่ยที่ ∼1.9 ± 1.7 mg/L (*)
เรสเวอราทรอลมีความสำคัญอย่างไร
เรสเวอราทรอล เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ที่ช่วยกำจัดอนุมูลอิสระออกจากเซลล์และเนื้อเยื่ออื่นๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยทั่วไป, การเผาผลาญตามปกติของร่างกายจะทำให้เกิดของเสียที่เรียกว่า อนุมูลอิสระ และจะเพิ่มมากขึ้นในช่วงที่มีการอักเสบและเกิดภาวะเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชั่น อนุมูลอิสระสามารถทําให้เกิดการเปลี่ยนแปลงใน DNA, เยื่อหุ้มเซลล์และโครงสร้างอื่นๆ ที่สำคัญในเซลล์ เช่นไมโตคอนเดรีย
สารต้านอนุมูลอิสระ จะปกป้องร่างกาย จากอนุมูลอิสระเหล่านี้ โดยการจับและกําจัดทิ้งออกจากเซลล์ ดังนั้นสารต้านอนุมูลอิสระที่แรง เช่น วิตามินซี, วิตามินอี และ selenium จึงเป็นสิ่งจําเป็นในการป้องกันความเสียหายจากการอักเสบเรื้อรัง, ยับยั้งการก่อมะเร็ง และชะลอการเปลี่ยนแปลงของความแก่ชรา
มีการศึกษาและวิจัยสารเรสเวอราทรอลอย่างจริงจังในช่วงระยะ 20 ปีที่ผ่านมา นับตั้งแต่พบว่ามีมากในไวน์แดง และก็พบว่า คนฝรั่งเศสมีอัตราการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจที่ค่อนข้างต่ำ ซึ่งก็สอดคล้องกับอุปนิสัยที่ชอบดื่มไวน์แดงเป็นประจำ
เรสเวอราทรอลเมื่อรับประทานเข้าสู่ร่างกาย จะมีการดูดซึมที่ต่ำมาก และจะถูกทำปฏิกิริยาอย่างรวดเร็วในทางเดินอาหาร ด้วยเหตุนี้ระดับของเรสเวอราทรอลในเลือดจึงมีปริมาณต่ำ เรสเวอราทรอลถูกตรวจพบส่วนใหญ่ทั้งในเลือดและปัสสาวะ นอกจากนี้ เรสเวอราทรอลยังละลายได้ในไขมัน และจะจับกับกลูโคสหรือกลูโคไซด์ ที่เรียกว่า Piceid
ประโยชน์ของเรสเวอราทรอล
เรสเวอราทรอล มีคุณสมบัติในการป้องกันโรคได้หลายอย่างและช่วยให้ร่างกายทำงานได้ตามปกติ มีการศึกษาจํานวนมาก (*) ที่พูดถึงประโยชน์ในการต่อต้านความแก่ชรา (*), ต้านมะเร็ง (*) และอื่นๆ อีกมากมาย ดังนี้
ช่วยลดความดันโลหิต
ด้วยคุณสมบัติที่เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ทำให้ช่วยลดความดันโลหิตได้ (*) จากการรีวิวงานวิจัย สรุปได้ว่า การกินเรสเวอราทรอลในปริมาณสูงจะช่วยลดความดันซิสโตลิก (systolic pressure) ที่ผนังเส้นเลือดเมื่อหัวใจเต้นแรง (*) ซึ่งความดันซิสโตลิกมักจะสูงในคนที่มีอายุ เนื้องจากเส้นเลือดตีบเล็กลง และเมื่อมีความดันซิสโตลิกสูงขึ้นก็ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจได้
เรสเวอราทรอล ช่วยลดความดันโลหิต โดยช่วยผลิตสารไนตริกออกไซด์ (NO) มากขึ้น ซึ่งทําให้หลอดเลือดคลายตัว (*)
ช่วยการทำงานของหัวใจและสมอง
เรสเวอราทรอล มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ และยังเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ดังนั้นจึงมีผลต่อเซลล์ในร่างกายโดยการปกป้องเซลล์จากความเสียหาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วยให้สมองและหัวใจที่อักเสบ โดยจะปกป้องเยื่อบุหลอดเลือดและป้องกันการลุกลามหรือการบาดเจ็บได้ นอกจากนี้ ยังช่วยปกป้องการทำงานของระบบประสาท และช่วยรักษาความจําและการทํางานของสมอง (*) รวมทั้งป้องกันโรคหัวใจและโรคหลอดเลือดสมองได้ (*)
เรสเวอราทรอลและสารต้านอนุมูลอิสระอื่นๆ เป็นเสมือนสารที่ห่อหุ้มรอบเซลล์ โดยจะโอบรอบเซลล์เป็นอย่างดี ดังนั้นถ้าร่างกายมีสารพวกนี้ลอยอยู่ในกระแสเลือดและถ้าเกิดสภาพแวดล้อมไม่ดี ที่พยายามเข้าโจมตีและทําลายเซลล์นั้น สารเหล่านี้ก็จะเป็นด่านแรกในการปกป้องเซลล์จากการทำลายได้
ช่วยเพิ่มคอเลสเตอรอลที่ดี (HDL) และลดคอนเลสเตอรอลที่ไม่ดี (LDL)
มีการทดลองในสัตว์ พบว่า การกินเรสเวอราทรอลจะช่วยเปลี่ยนไขมันในเลือดไปในทิศทางที่ดี ในการทดลองได้ให้อาหารที่มีโปรตีนสูงและไขมันไม่อิ่มตัวเชิงซ้อนสูงกับหนูทดลอง ร่วมกับเรสเวอราทรอล และทีมนักวิจัยพบว่า ระดับคอเลสเตอรอลรวมเฉลี่ยและน้ำหนักตัวของหนูลดลง และระดับของ HDL เพิ่มขึ้น (*)
เรสเวอราทรอลจะลดการทำงานของเอ็นไซม์ที่มีผลต่อการผลิตคอเลสเตอรอล ด้วยการลดการทำปฏิกิริยากับ LDL ซึ่ง LDL จะทำให้เกิดคราบเกาะที่ผนังเส้นเลือด (*)
เรสเวอราทรอลจะลดการทำงานของเอ็นไซม์ที่มีผลต่อระดับคอเลสเตอรอล ด้วยการลดการทำปฏิกิริยากับ LDL ซึ่ง LDL จะทำให้เกิดคราบเกาะที่ผนังเส้นเลือด (*)
ในการศึกษาที่ผู้เข้าร่วมทดลองจะได้รับสารสกัดจากองุ่น ที่จะเพิ่มเรสเวอราทรอลให้สูงขึ้น
หลังจาก 6 เดือนของการรักษา พบว่า LDL ลดลง 4.5% และ LDL ที่ถูกออกซิไดซ์ลดลง 20% เมื่อเทียบกับผู้เข้าร่วมที่ได้ยาหลอก (*)
เรสเวอราทรอลนอกจากจะช่วยป้องกันการทำลายเส้นเลือดทั่วร่างกาย และลด LDL ยังช่วยป้องกันการเกิดลิ่มเลือด มีบางรายงานระบุว่า เรสเวอราทรอลอาจจะสัมพันธ์กับการลดความเสี่ยงต่อการอักเสบและเกิดลิ่มเลือด ซึ่งทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ (*)
ในอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูงจะช่วยเพิ่ม HDL และลด LDL อาหารที่เรารับประทานเข้าไปจะมีผลต่อร่างกายของเรา ยิ่งมีสารต้านอนุมูลอิสระมากเท่าไหร่ ร่างกายก็จะได้รับการปกป้องจากโรคและยับยั้งการอักเสบมากขึ้นเท่านั้น
ช่วยลดลิ่มเลือด
เรสเวอราทรอลนอกจากจะช่วยป้องกันการทำลายเส้นเลือดทั่วร่างกาย และลด LDL ยังช่วยป้องกันการเกิดลิ่มเลือด มีบางรายงานระบุว่า เรสเวอราทรอลอาจจะสัมพันธ์กับการลดความเสี่ยงต่อการอักเสบและเกิดลิ่มเลือด ซึ่งทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ (*)
ในอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูงจะช่วยเพิ่ม HDL และลด LDL อาหารที่เรารับประทานเข้าไปจะมีผลต่อร่างกายของเรา ยิ่งมีสารต้านอนุมูลอิสระมากเท่าไหร่ ร่างกายก็จะได้รับการปกป้องจากโรคและยับยั้งการอักเสบมากขึ้นเท่านั้น
ช่วยเพิ่มอายุขัย
มีหลักฐานที่แสดงให้เห็นว่า เรสเวอราทรอลช่วยกระตุ้นยีนเซอร์ทูอิน ที่เกี่ยวข้องกับการมีอายุยืนยาว (*) นอกจากนี้ เรสเวอราทรอลยังทำงานให้ผลเหมือนกับการจำกัดแคลอรี่ (Caloric restriction: CR) ด้วยการปรับเปลี่ยนการแสดงออกของยีน (*)
จากการรีวิวงานวิจัยในยีสต์, หนอน, แมลงวันและกระต่าย พบว่า เรสเวอราทรอลช่วยเพิ่มอายุขัยใน 60% (*)
ช่วยเพิ่มความไวในการตอบสนองต่ออินซูลิน
เรสเวอราทรอลแสดงให้เห็นว่ามีประโยชน์หลายอย่างต่อโรคเบาหวาน ประโยชน์เหล่านี้รวมถึงการเพิ่มความไวของอินซูลินและป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากโรคเบาหวาน
การทํางานของเรสเวอราทรอลคือ มันจะหยุดการทำงานของเอ็นไซม์ที่จะเปลี่ยนกลูโคสเป็นซอร์บิทอล ซึ่งเป็นแอลกอฮอล์น้ำตาล เมื่อซอร์บิทอลสะสมมากเกินไปในผู้ป่วยโรคเบาหวาน, จะทำให้เกิดความเครียดจากปฏิกิริยาออกซิเดชันที่สามารถทําลายเซลล์ได้ (*) (*)
นอกจากนี้ เรสเวอราทรอลยังช่วยเรื่องเบาหวาน ดังนี้ (*):
ป้องกันความเครียดจากปฏกิริยาออกซิเดชัน: จากฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระของเรสเวอราทรอล จะช่วยป้องกันความเครียดจากออกซิเดชัน ซึ่งทําให้เกิดภาวะแทรกซ้อนบางอย่างของโรคเบาหวาน
ช่วยลดการอักเสบ: เรสเวอราทรอลจะลดการอักเสบ ซึ่งเป็นตัวสำคัญที่ทำให้เกิดโรคเรื้อรัง รวมทั้งเบาหวานด้วย
กระตุ้น AMPK: ซึ่งเป็นโปรตีนที่ช่วยเผาผลาญกลูกโคส ทำให้ให้ระดับกลูโคสในเลือดลดลง
ช่วยเรื่องปวดข้อ
โรคข้ออักเสบเป็นความทุกข์ทรมานที่พบได้บ่อย และทำให้มีอาการปวดข้อและการสูญเสียการเคลื่อนไหว (*)
มีการศึกษาเพื่อนำอาหารเสริมจากพืชมาใช้ในการรักษาและป้องกันอาการปวดข้อ ซึ่งพบว่า เรสเวอราทรอลจะช่วยป้องกันกระดูกอ่อนจากการเสื่อมสภาพ การเสื่อมของกระดูกอ่อนอาจทําให้เกิดอาการปวดข้อและเป็นหนึ่งในอาการหลักของโรคข้ออักเสบ (*)
การศึกษาทดลองฉีดเรสเวอราทรอลเข้าไปในข้อเข่าของกระต่ายที่เป็นโรคข้ออักเสบและพบว่า ลดความเสียหายต่อกระดูกอ่อนในกระต่ายเหล่านี้ (*)
การวิจัยอื่น ๆ ในหลอดทดลองและสัตว์ได้ชี้ให้เห็นว่า เรสเวอราทรอลมีศักยภาพในการลดการอักเสบและป้องกันความเสียหายต่อข้อต่อได้ (*), (*), (*), (*)
ช่วยยับยั้งมะเร็ง
ในการศึกษาในสัตว์และหลอดทดลองแสดงให้เห็นว่า เรสเวอราทรอล สามารถต่อสู้กับเซลล์มะเร็งหลายชนิด รวมถึง มะเร็งกระเพาะอาหาร (*), มะเร็งลําไส้ใหญ่ (*), มะเร็งผิวหนัง (*), มะเร็งเต้านม (*) และมะเร็งต่อมลูกหมาก (*)
กลไกที่เรสเวอราทรอลใช้ในการยับยั้งมะเร็ง:
ยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง: เรสเวอราทรอลป้องกันไม่ให้เซลล์มะเร็งจําลองแบบและแพร่กระจายได้ (*)
เปลี่ยนการแสดงออกของยีน: เรสเวอราทรอลสามารถเปลี่ยนการแสดงออกของยีนในเซลล์มะเร็งเพื่อยับยั้งการเจริญเติบโต (*)
เรสเวอราทรอลมีผลของฮอร์โมน: เรสเวอราทรอลจะรบกวนการทำงานของฮอร์โมนบางชนิด ซึ่งอาจทําให้มะเร็งที่ใช้ฮอร์โมนนั้นลดการแพร่กระจาย (*)
อาการข้างเคียง
เรสเวอราทรอลมีระดับความเป็นพิษค่อนข้างต่ำ สามารถรับได้ถึง 5 กรัมต่อวัน
มีรายงานระบุว่า อาการคลื่นไส้, ท้องเสีย (*), อาเจียน และ ปัญหาจากระบบทางเดินอาหารอื่นๆ (*) อาจจะเกิดขึ้นได้เมื่อบริโภคในปริมาณที่สูง แต่ปริมาณที่สูงขึ้นเหล่านี้ ไม่สามารถเข้าถึงได้โดยอาหารเพียงอย่างเดียวและมักจะเกิดจากการกินอาหารเสริมที่มีเรสเวอราทรอล
คุณควรรับประทานเรสเวอราทรอลหรือไม่?
ดร.เดวิด ซินแคลร์ แนะนำให้กินเรสเวอราทรอล 1000 มก.ต่อวัน การทานมากกว่านี้อาจจะมีผลเสียต่อร่างกายได้
มีเรสเวอราทรอลส่วนหนึ่งที่ร่างกายของคุณไม่สามารถดูดซึมได้ ในกรณีของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารส่วนใหญ่ จะดูดซึมและนำไปใช้ได้ดีกว่าจากแหล่งอาหารจริง
อ้างอิง